De Sint is weer in het land en de feestdagen komen eraan. Tegelijkertijd hebben we te maken met strengere corona-maatregelen door oplopende besmettingen, die een enorme druk veroorzaken in de zorg. Dat brengt veel moedeloosheid, angst en onrust met zich mee. Voor sommige mensen is de decembermaand heel lastig. Bijvoorbeeld omdat ze een speciaal iemand missen, iedere dag. Met de feestdagen wordt dat gemis extra voelbaar. Wat mijzelf laatst heeft geraakt en geïnspireerd, is dat voor jonge kinderen verdriet en feest gewoon samen kunnen gaan. Net zo makkelijk kunnen zij na het uiten van enorm veel verdriet om het aankomende overlijden van papa, weer ontspannen gaan spelen en lachen. Wat een veerkracht spreekt daar uit!

Gelukkig worden verjaardagen en feesten vaker gevierd, maar ernstige ziekte of dood kunnen we er ook gewoon laten zijn. Als je bedenkt dat ieder jaar 6.000 kinderen tot hun 12e levensjaar een ouder verliezen, komt dit per basisschool toch gemiddeld 1x per jaar voor. Als je daar het verlies van een familielid, opa, oma, broertje, zusje, een ernstige ziekte in het gezin, bij optelt, komt het heel veel vaker voor dan je zou denken en willen. Het is belangrijk verlies en dood niet uit de weg te gaan. Een konijn dat ziek is, een dood vogeltje, een bekend persoon of ver familielid dat overlijdt, mensen die dood kunnen gaan aan corona, kunnen aanleiding voor een gesprek zijn.

Waar de dood in de beleving van een 5-jarige nog iets tijdelijks is en het kind het via zintuigen en spel onderzoekt en herhaling nodig heeft, zal het voor een 10-jarige een duidelijk besef zijn dat alles wat leeft doodgaat en willen ze met hun verdriet niet altijd bij de volwassenen aankloppen. Kinderen voelen haarfijn aan wat er om hun heen gebeurt, ook de allerkleinsten, maar hebben hier niet altijd woorden voor. De onderwijzers die ik laatst op een school sprak, weten dat maar al te goed. Wat voor alle kinderen op alle leeftijden belangrijk is, is dat ze recht hebben op eerlijke informatie, een goede voorbereiding, betrokkenheid, genegenheid, tederheid, veiligheid door begrenzen en structuur, en herinneringen. Het is belangrijk om te luisteren naar wat kinderen willen en waar hun behoeften en interesses liggen. Besef dat angst voor de dood er bij kinderen van nature niet is. Vaak zijn wij als volwassenen daar meer op een gespannen manier mee bezig, willen wij kinderen beschermen voor verlies en dood, en projecteren wij zo onze manier van doen op onze kinderen.

Op 4 maart 2022 is er deskundig advies in een ééndaagse training in Delft: ‘Over rouw gesproken bij kinderen en jongeren’, voor professionals die met kinderen en jongeren werken en daarbij verliessituaties tegenkomen (echtscheiding/overlijden/ziekte).

Ook vindt er weer een Rouwgroep – ‘Verlies van een kind’ o.a. onder mijn begeleiding plaats. De rouwgroep komt 8 keer bijeen in Leiden en we starten maandagmiddag 7 februari 2022. 

Meer informatie hierover is op te vragen bij mij.

Hopelijk heb je voldoende veerkracht in deze tijd om net als kinderen even uit te blazen en het leven te vieren. Zeker fijn om te doen, alleen of samen met je dierbaren. Fijne feestdagen en een mooi en liefdevol 2022 toegewenst!

Hartelijke groet, Pauline